Valpreventie in de woonzorgcentra - Interview met lokaal woonzorgcentrum Heyvis

Valpreventie in woonzorgcentrum Heyvis: een gedeelde verantwoordelijkheid

Vanuit Eerstelijnszone Maasland gingen we in gesprek met Tom, coördinator wonen en leven in woonzorgcentrum Heyvis. We willen hem nogmaals bedanken voor zijn tijd en om dit belangrijke thema onder de aandacht te brengen. Valpreventie is een essentieel onderdeel van de dagelijkse werking binnen het WZC, en dankzij de inzet van het hele team wordt hier op een doordachte en multidisciplinaire manier aan gewerkt.

Waarom besteden jullie zoveel aandacht aan valpreventie in het woonzorgcentrum, waarom is dit zo belangrijk?

Binnen het woonzorgcentrum staat de kwaliteit van wonen, leven en zorg van de bewoners centraal, en daar speelt valpreventie een cruciale rol in. Naarmate mensen ouder worden, stijgt het risico op vallen aanzienlijk. Daarom is valpreventie hier geen eenmalige actie, maar een continu proces waarbij het hele team betrokken is.

Elke valpartij wordt nauwkeurig geregistreerd in het zorgdossier. De kinesitherapeut houdt deze registraties bij en evalueert ze systematisch in teamoverleg waarbij alle actoren binnen het WZC worden betrokken (begeleiders wonen en leven, ergotherapeuten, kinesisten, verpleegkundigen, zorgkundigen, dokter…). Dit doet men op maat van iedere bewoner.
Er wordt niet alleen gekeken naar de persoon die valt, maar ook naar de omgeving, de hulpmiddelen die ingezet kunnen worden (zoals een rollator), het medicatiegebruik en andere risicofactoren. Dit gebeurt steeds multidisciplinair: kinesisten, ergotherapeuten, begeleiders wonen en leven en andere betrokkenen brengen samen de situatie in kaart en bepalen gerichte acties.

Hoe betrekken jullie de familie binnen dit onderwerp?

We betrekken de familie actief. Wanneer een bewoner valt (met of zonder letsels) wordt de familie ingelicht. Daarnaast hangen er doorheen het woonzorgcentrum tips uit, bijvoorbeeld in de lift, zodat zowel bewoners als familieleden zich bewuster worden van valrisico's. Ook wanneer we merken dat bv. Een bewoner zijn zicht achteruit is gegaan of hij/zij een nieuw hulpmiddel nodig heeft (betere bril, ander schoeisel…) geven we dit door aan de familie met de boodschap hoe dit valpreventie en hun kwaliteit van leven kan verbeteren.

Eind april was het week van de valpreventie. Hoe hebben jullie dit nog eens extra in de kijker gezet?

In aanloop van deze week kwamen we al met een multidisciplinair team samen om te brainstormen hoe we de familieleden van bewoners en de bewoners zelf extra konden sensibiliseren. We kwamen met heel wat ideeën en activiteiten:

• Valparkoers: In de cafetaria hadden we een heel parkoers opgesteld met bochten en obstakels waar bewoners met hun rollators door konden wandelen (met of zonder ondersteuning). Zo om evenwicht te stimuleren en hen extra te laten zien hoe ze de remmen van hun rollator correct kunnen gebruiken.
• Fit-o-meter: dit was een bewegingsparcours doorheen het gebouw van het woonzorgcentrum, met oefeningen op verschillende punten (vooral voor evenwicht en spieren), dit hadden we ook gemaakt op maat voor rolstoelgebruikers te betrekken.
• Blotevoeten pad: we hadden bakken gevuld met zand, boomschors en sponzen en andere materialen om zo het evenwichtsgevoel te stimuleren en hun verschillende materialen te laten voelen. Dit was terwijl ook nostalgisch voor bepaalde bewoners, sommigen hebben al jaren niet meer met hun bloten voeten door het zand gelopen.
• Sketch rond valpreventie: de medewerkers beelden op ludieke wijze gevaarlijke situaties (op het gebied van vallen) uit, de bewoners moesten raden wat beter kon.
• Samen bewegen met kleuters: kleuters van de lokale school kwamen langs (dit gebeurd echter vaker doorheen het jaar) om samen met de bewoners met ballen en parachutes te turnen. Dit liet hun extra bewegen, maar de bewoners genieten ook van het contact met de kleuters.
• Optreden: we sloten de week af met een live optreden waar de bewoners ook de kans kregen om een dansje te wagen of samen met de medewerkers te dansen op de live muziek.

Wat denken mensen vaak verkeerd over valpreventie of wat zijn dingen die soms gemist worden?

Bewust omgaan met risico’s zoals medicatie (polyfarmacie, als mensen sommige medicatie nemen kunnen ze zich veel suffer voelen, wat het risico op vallen verhoogd). Ook correct schoeisel is essentieel, want comfortabele instappers van de markt zijn niet per se veilige schoenen. Een rollator helpt pas als hij goed gebruikt wordt (correct gebruik van de remmen).

Welke afsluitende boodschap rond valpreventie geef je ons graag mee?

Deze week van de valpreventie zet dit thema even kort en krachtig in de verf, maar we zijn hier niet maar een weekje mee bezig. 24/7 is dit een thema waar we rekening mee houden om de kwaliteit van leven van de bewoners te behouden en verbeteren. Valpreventie is een teamverantwoordelijkheid, waarbij iedereen, van zorgmedewerker tot familie, een rol te spelen heeft. Valpreventie is meer dan fysieke ondersteuning. Het vraagt aandacht, betrokkenheid, en bovenal: samenwerking. Multidisciplinair staat hier centraal.

We bedanken woonzorgcentrum Heyvis voor hun inspirerende inzet en open blik op valpreventie. Ze zorgen voor een veilige en kwaliteitsvolle leefomgeving waarin bewoners zich goed en veilig kunnen blijven bewegen. Als Eerstelijnszone Maasland zetten we dit thema graag mee in de verf, omdat we het belang ervan ten volle erkennen. Samen bouwen we aan een veilige, kwaliteitsvolle omgeving voor elke oudere in onze regio.