Bij de opmaak van onze omgevingsanalyse en de bespreking ervan op onze lokale fora werd de financiële problematiek van heel wat inwoners met stipt aangeduid als belangrijk thema.

De link naar toegankelijk van zorg en ondersteuning, de bijhorende gezondheidsongelijkheid, de negatieve spiraal van steeds complexer worden problemen op vlak van zorg en welzijn, … werd door vele opgemerkt.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) en het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) publiceerden begin deze maand een rapport over de financiële toegankelijkheid van gezondheidszorg in België.

Onderzoek en rapport

Dit rapport evalueert in welke mate Belgen financiële moeilijkheden ervaren wanneer ze een beroep doen op gezondheidszorg en of financiële drempels leiden tot onvervulde zorgbehoeften.

Het onderzoek bekeek cijfers in de periode van 2012 tot 2022.

Domus Medica haalde enkele opvallende vaststellingen uit dit rapport: “In 2020 waren eigen betalingen verarmend of verder verarmend voor 1,1% van de gezinnen. 5,2% van de gezinnen werden geconfronteerd met wat wordt omschreven als ‘catastrofale eigen bijdragen’. Dat is een van de hoogste percentages voor catastrofale gezondheidsuitgaven in West-Europa. Mensen in het armste kwintiel, werklozen, inactieven en mensen met een lager opleidingsniveau lopen het hoogste risico op catastrofale gezondheidsuitgaven.”

Het rapport legt meerdere factoren bloot die de toegankelijkheid ondermijnen: “Ten minste 1% van de bevolking wordt niet gedekt via de verplichte ziekteverzekering. In Brussel, bij de leeftijdsgroep tussen 25 en 40 jaar en bij zelfstandigen loopt dat op tot minstens 2%. Het rapport stipt verder aan dat de dekking in de verplichte ziekteverzekering van tandzorg, medische hulpmiddelen en vrij verkrijgbare geneesmiddelen beperkt is. Dat veel ambulante zorg niet onder de verplichte derdebetalersregeling valt en moet worden voorgeschoten door de patiënt is erg ongebruikelijk in vergelijkbare landen. De mechanismen om mensen te beschermen tegen remgelden, bieden volgens het rapport onvoldoende bescherming voor mensen met een laag inkomen.”

Het rapport stelt dat de Belgische overheid de voorbije jaren wel stappen in de goede richting zette om de toegankelijk en de financiële bescherming te versterken, maar dat er toch nog verder moet worden ingezet op het vereenvoudigen van de “ongebruikelijke complexiteit in het design van de Belgische ziekteverzekering”. De overheid zou zich daarbij moeten richten op volgende punten:

  • Ervoor zorgen dat de volledige bevolking wordt gedekt door de verplichte ziekteverzekering.
  • Afschaffing van het systeem met voorschieten en achteraf terugbetalen voor alle gezondheidsdiensten in het verzekerd pakket. Dit impliceert onder meer de afschaffing van het voorschieten van remgelden wanneer het plafond van de maximumfactuur (MAF) is bereikt.
  • Automatische toekenning van de verhoogde tegemoetkoming aan alle rechthebbenden.
  • Opname van remgelden voor voorgeschreven, maar niet-terugbetaalde geneesmiddelen en langdurige psychiatrische zorg in de MAF.
  • Vrijstelling van lage-inkomensgezinnen van remgelden en de introductie van een lager MAF-plafond voor gezinnen met een laag inkomen in 2022 is een eerste stap in de goede richting, maar neemt de remgelden niet volledig weg. Een verdere verlaging van de laagste drempel of de invoering van een bijkomend lager plafond moet worden overwogen.
  • Beperking van supplementen in ambulante zorg en ziekenhuiszorg, gekoppeld aan een hervorming van de ziekenhuisfinanciering.
  • Optrekken van het aantal geconventioneerde artsen en de afschaffing van de mogelijkheid tot gedeeltelijke conventionering.
  • Verdere prijsregulering van medische hulpmiddelen zoals brillen, contactlenzen en hoorapparaten.

“Omdat het aandeel van gezondheidszorg in de totale overheidsuitgaven laag is in België in verhouding tot veel EU 15-landen, kan de overheid deze maatregelen ondersteunen en de doelstellingen inzake billijkheid en efficiëntie verwezenlijken door bij de toewijzing van overheidsuitgaven meer prioriteit te geven aan gezondheidszorg en een groter deel van het budget van de verplichte ziekteverzekering toe te wijzen aan de bescherming van lage-inkomensgezinnen", besluit het rapport van WGO en KCE.

Een samenvatting van dit rapport m.b.t. de financiële bescherming in België kan u hier terugvinden.

Bron: nieuwsbrief Domus Medica