Omgevingsanalyse Noord Antwerpen

🗺️ Grondgebied

Eerstelijnszone Noord Antwerpen bestaat uit zes postcodes:

• 2030 (Luchtbal),
• 2040 (Berendrecht Zandvliet Lillo),
• 2170 (Merksem),
• 2180 (Ekeren),
• 2900 (Schoten)
• en 2940 (Stabroek).

Deze zes postcodes behoren tot drie verschillende lokale besturen:

• Stad Antwerpen (2030, 2040, 2170 en 2180),
• Schoten (2900)
• en Stabroek (2940).

De eerstelijnszone bestaat uit zowel een stedelijk (in het bijzonder 2030 Luchtbal en 2170 Merksem) als een ruraal karakter (Stabroek, de meeste wijken in Schoten, enkele wijken in Ekeren en Berendrecht Zandvliet Lillo). Deze samenstelling maakt Eerstelijnszone Noord Antwerpen uniek én uitdagend. Hieronder geven we de opvallendste en interessantste bevindingen mee.

🧑🏾‍🤝‍🧑🏻 Bevolkingscijfers en gezondheidscijfers (demografische ontwikkelingen)

Bevolking

• De grootste groep inwoners bevindt zich in de leeftijdscategorie van 55 tot 59 jaar.
• De meeste inwoners hebben België als land van herkomst (64,3%).
• Het grootste percentage inwoners heeft een laag inkomen (inkomenskwintiel 1) (19,47%).
• De meeste inwoners hebben een diploma secundair onderwijs of postsecundair niet hoger onderwijs (ISCED level 3-4).
• De grootste groep inwoners is gehuwd en heeft kinderen (35,87%).

Door de unieke samenstelling van de zone, geeft deze brede weergave over de volledige eerstelijnszone geen realistisch beeld over de demografische ontwikkelingen op wijkniveau.

Het naast elkaar plaatsen van de hoofdstukken economische en ecologische ontwikkelingen zorgt wél voor interessante inzichten over de kwetsbaarheid van de inwoners op wijkniveau. In de meer verstedelijkte contexten en wijken met een groot aanbod aan sociale woningen wonen meer kwetsbare personen dan in de gebieden met een meer ruraal karakter.

Gezondheid

Op vlak van gezondheid scoort de eerstelijnszone goed (in vergelijking met Vlaanderen). We moeten hier wel rekening houden met onderdetectie en onderrapportering.

Ondanks de goede score zijn dit de opvallendste werkpunten:

• Binnen de Antwerpse districten van de zone is er een lage screeningsgraad van bevolkingsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhalskanker en dikke darmkanker. Dit is vooral problematisch binnen de postcode 2030 Luchtbal.
• Uit een bevraging rond de eerstelijnspsychologische functies blijkt dat de nood aan het versterken van de veerkracht binnen Eerstelijnszone Noord Antwerpen het grootst is bij de doelgroep adolescentie & transitieleeftijd (15 tot 25 jaar).

💳 Economische ontwikkelingen

11,7% van de kinderen in Schoten groeit op in kansarmoede. Dit cijfer ligt lager voor Stabroek (4,3%).

Voor de meeste Antwerpse postcodes binnen Eerstelijnszone Noord Antwerpen ligt dit cijfer hoger, met het hoogste percentage in Luchtbal (58,5%) en Merksem (30,2%).

💛 Sociaal-culturele ontwikkelingen

Mantelzorg

Eerstelijnszone Noord Antwerpen bestaat uit warme inwoners met een hart voor anderen.

• Er wonen in heel wat wijken bovengemiddeld meer personen die vrijwilligerswerk doen en/of mantelzorger zijn.
• Procentueel gezien wonen in Ekeren het hoogste percentage mantelzorgers (44%). Hiermee is Ekeren het district met het grootste percentage mantelzorgers binnen de volledige stad Antwerpen.

Sport

• Vanuit de Stadsmonitor blijkt dat 54,9% van de Antwerpse inwoners minimum één keer per week minstens 20 minuten sport. Dit percentage ligt lager in Merksem (51,3%) en Berendrecht Zandvliet Lillo (53,5%).

💻 Technologische ontwikkelingen

De technologische ontwikkelingen in het landschap van de eerste lijn veranderen snel en voortdurend. Uit het netwerk (zoals tijdens de brainstormavond) komt het signaal dat deze digitalisering een probleem vormt voor de meest kwetsbare burgers.

De belangrijkste risicogroepen zijn:

• personen ouder dan 55 jaar,
• personen met een laag inkomen,
• personen met een lage opleidingsgraad
• niet-werkende werkzoekenden.

🏘️ Huisvesting (ecologische ontwikkelingen)

• De bebouwingsgraad binnen Eerstelijnszone Noord Antwerpen is, door het stedelijke karakter van sommige wijken, aanzienlijk hoger dan het provinciaal gemiddelde van 6,4%.
• In Schoten en Stabroek zijn er opvallend meer eigenaars van een woning dan in de Antwerpse districten.
• De wijken met het grootste percentage huurders vinden we in Schoten en Luchtbal.
• In Luchtbal en Schoonbroek-Rozemaai zijn het meeste sociale huurwoningen.

⚖️ Politiek-juridische ontwikkelingen

Het politieke klimaat heeft een directe weerslag op budgetten, visies,… van gezondheidszorg/welzijnszorg in de eerste lijn. Het is daarom belangrijk dat Eerstelijnszone Noord Antwerpen deze ontwikkelingen opvolgt.

Als we kijken naar de directe weerslag van de lokale politiek op de werking van de eerstelijnszone, dan zien we dat er, ongeacht de politieke kleur van de lokale besturen, evenveel enthousiasme is om samen te werken. Ieder lokaal bestuur van de zone is ook vertegenwoordigd in de algemene vergadering van de eerstelijnszone.

💡Vooruitblik

Eerstelijnszone Noord Antwerpen werkt nauw samen met de drie andere Antwerpse Eerstelijnszones. In de toekomst willen de vier Antwerpse Eerstelijnszones de samenwerking verstevigen en verduurzamen.

Gezien de relevantie van deze omgevingsanalyse is het essentieel om de data up-to-date te houden. Daarnaast is het belangrijk om de kwantitatieve data aan te vullen met kwalitatieve data uit het netwerk.

Dit proces zal blijvend opgevolgd worden door de werkgroep omgevingsanalyse, de overkoepelende werkgroep van de vier Antwerpse Eerstelijnszones onder leiding van populatiemanagement.

Volledige omgevingsanalyse

Duik je graag helemaal in de cijfers? Dan kan je hier de volledige omgevingsanalyse voor ELZ Noord Antwerpen downloaden.

Zelf aan de slag?

Gebruik je onze cijfers en inzichten voor je organisatie of doelgroep? Vermeld dan zeker altijd dat je de informatie hebt gehaald uit de omgevingsanalyse van de 4 Antwerpse eerstelijnszones en verwijs naar deze webpagina.