Kringgesprekken

Vanuit dit idee ontstonden de kringgesprekken. Het is belangrijk dat ook personen met een zorg- en ondersteuningsnood een stem krijgen in de ontwikkeling van onze eerstelijnszone.

Wat zijn de kringgesprekken?

Mensen uit onze achterban voeren kringgesprekken met specifieke doelgroepen:

• Ouderen
• Mensen in armoede
• Chronische zieken
• Mantelzorgers

Uit deze gesprekken halen we gerichte adviezen voor onze eerstelijnszone.

De werkgroep kringgesprekken wordt gemodereerd door Vonneke. Verbinding en communicatie staan daarbij centraal.

Uit de kringgesprekken ontstonden een aantal adviezen:

1. De vraag om triadisch te werken in de mantelzorg

Wat is triadisch werken?

Werken met aandacht voor de mantelzorger, de zorgvrager én de professional.

Waarom triadisch werken?

Het psychosociaal welzijn van mantelzorgers staat onder druk:

• Mantelzorgers hebben vaker het gevoel constant onder spanning te staan. (55,7%)
• Mantelzorgers slapen slecht of liggen wakker door kopzorgen. (44,7%).
• 1 op 3 mantelzorgers voelt zich (opvallend) meer dan gewoonlijk ongelukkig of depressief.

Gedeelde zorg en een breed netwerk van professionele zorg, hulp van familie, vrienden en buren zijn belangrijk om de draagkracht van mantelzorgers te ondersteunen.

Hierbij klinkt heel expliciet de vraag om in te zetten op het triadisch werken.

Hoe kunnen we inzetten op triadisch werken?

• Door de samenwerking tussen de professional en/of arts, de zorgvrager/patiënt en de familie of mantelzorger concreet en structureel vorm te geven.

• Door in de behandelplannen de rol en taken van de mantelzorger mee op te nemen, wordt de mantelzorger niet enkel erkend, maar ook ondersteund.

Wil je meer lezen over het onderzoek “De beleving van mantelzorgers in tijden van COVID-19” van HOGENT en Steunpunt Mantelzorg, klik hier.

2. Onderlinge communicatie en sleutelrol voor huisartsen

Tijdens de kringgesprekken blijkt hoe belangrijk het is dat verschillende zorg- en hulpverleners onderling met elkaar communiceren.

In het beste geval neemt de huisarts of een andere zorgverlener een sleutelrol op zich. De huisarts houdt het zo het overzicht en zorgt ervoor dat de zorg van verschillende specialisten op elkaar wordt afgestemd. Belangrijk is dat ook altijd goed afgestemd wordt met de patiënt.

Voor veel kwetsbare mensen is het niet mogelijk zelf dit overzicht te bewaren of elke arts te wijzen op de behandeling bij een andere specialist. Uit alle kringgesprekken blijkt dat het belangrijk is dat iemand die sleutelrol inneemt. Liefst wordt die rol opgenomen door de huisarts.

3. Maak informatie beschikbaar en begrijpelijk

Personen met een zorg- en ondersteuningsnood (PZON) krijgen veel informatie te verwerken, die is vaak zeer talig en complex.

• Informatie in moeilijk taalgebruik werpt hoge drempels op. Mensen voelen zich overweldigd en krijgen een ‘je m’en fou’ houding, of ervaren nog meer angst.
• Door het complex taalgebruik weten ze vaak niet waar ze recht op hebben of welke diensten voor hen toegankelijk zijn.

Het is dan ook cruciaal terug te kunnen vallen op betrouwbare, fysieke kanalen – zoals bekenden die ze tegenkomen in een buurthuis of een dienstencentrum. Informatie enkel digitaal ter beschikking stellen zorgt voor een gevoel van uitgesloten zijn: “wij tellen niet meer mee”.

4. Belang huisbezoek door huisarts

Voor veel kwetsbare mensen is een huisbezoek de enige manier om de huisartsen te kunnen consulteren.

Daarbij geeft een huisbezoek meteen ook veel informatie over de echte situatie van de patiënt. Bij een consultatie op de praktijk blijft die verborgen.

5. Heb oog voor vraagverheldering

Doorvragen en verder praten zijn belangrijk om het volledig beeld te krijgen van de situatie en de werkelijke vraag boven tafel te krijgen. De eerste vraag is niet meteen de juiste vraag.

Mensen in moeilijke situaties weten zelf soms niet helder wat hun werkelijke vraag is. Vraag door en ontdek samen de vragen achter de eerste vraag. Ga daarna pas handelen.

6. Erken de vele dimensies van vereenzaming

Open huis heeft ervoor gekozen op dit thema in te zoomen en voerde hierover uitgebreide gesprekken met mensen in armoede. Zij geven aan hoe complex ze deze uitdaging ervaren.

• Vereenzaming doorbreken is een persoonlijk proces: structureel aanbod op zich is niet voldoende, mensen moeten het vertrouwen terugwinnen in de eigen omgeving. Ze kunnen in een neerwaartse spiraal terechtkomen die ze moeten keren.
• De oproep is om oog te hebben voor de vele kanten die vereenzaming heeft en daar waar mogelijk op in te spelen.
• Het aanbieden van ontmoetingsmomenten en deze omkaderen is en blijft belangrijk.

7. Maak zorg- en welzijnsdiensten toegankelijk

“Ik geraak daar niet binnen.”

Tegen welke drempels lopen mensen?

• Een loket is niet langer op gezette tijden gewoon open, maar dat een telefonische afspraak is vaak nodig. Dat weegt zwaar.
• Een afspraak moeten maken en dan op het juiste moment bij de dienst moeten zijn, wordt als zeer drempelverhogend ervaren.
• Diensten zijn vaak telefonisch slecht bereikbaar.
• Door het verminderen van het aantal loketten is de afstand naar de dienst in veel gevallen ook groter geworden.
• Zich niet makkelijk kunnen verplaatsen (problemen met mobiliteit), maakt het lastig om op het juiste moment bij de dienst te komen.

Dit zorgt dat mensen hun dossier niet in orde kunnen brengen en dus niet de juiste hulp krijgen.

8. Laat de cliënt de eigen regie over zijn dagelijks leven behouden

Voorkom dat instellingen, diensten of behandelaars beslissingen nemen in de plaats van de cliënt zelf.

Chronisch zieken geven aan dat het voor hen van levensbelang is:

• De eigen regie te kunnen houden over de manier waarop zij hun leven willen uit te bouwen. Ook in kwetsbare situaties moeten zij vrij kunnen leven.
• Het is hierbij cruciaal de eigen gezondheid en behandeling zelf mee te kunnen opvolgen en beheren.
• Inzicht in het eigen dossier is daarom een must.