Mantelzorger van de maand: Sabine

Wanneer ik binnenwandel bij Sabine (Eeklo), zijn we al druk in gesprek nog voor ik mij aan tafel kan zetten. Haar hondje loopt enthousiast heen en weer en de koffie loopt. We hebben tijd voor een gesprek dat meer dan twee uur zal duren. Haar man, Patrick, is niet thuis. Maar Sabine straalt als ze meerdere keren tijdens het gesprek over haar man vertelt. Wat een boeiend levensverhaal met heel wat inzichten rond mantelzorg die voortkomen uit een jarenlange ervaring.

Hoe ben ik bij jou terechtgekomen in een interview rond mantelzorg?

Mijn verhaal is eigenlijk al meer dan 20 jaar geleden begonnen. Toen mijn vader voor de tweede keer een hartoperatie onderging en mijn toenmalige man zelfmoord had gepleegd, reed ik regelmatig naar mijn ouders. Ik was alleen, had geen kinderen en had dus de tijd en de ruimte om dat te kunnen doen. Ik deed bijvoorbeeld het haar van mijn moeder elke week in krulspelden, deed boodschappen voor hen en af en toe poetste ik daar. Dat speelde zich toen allemaal af in Merelbeke, waar ik vandaan kwam.

Wanneer is je rol als mantelzorger dan groter geworden?

Toen ik 45 jaar was, had ik een weduwepensioen en ben ik gestopt met werken om mij op een andere manier nuttig in te zetten. Ik ben getrouwd toen ik 47 jaar was en op 48-jarige leeftijd heb ik onze dochter, Abigail, gekregen. Dat was een heel leuke periode met veel vreugde en we konden echt genieten van ons dochtertje. Maar dat was ook de periode dat mijn vader terminaal was. Ik vond het heel belangrijk dat mijn vader mijn dochter nog zou ontmoeten. Hij is een maand nadat mijn dochter geboren is, gestorven. Ik had gezegd tegen mijn vader dat hij niet bezorgd moest zijn, want dat ik wel voor ons moeder zou zorgen als hij er niet meer was en dat ze bij ons mocht komen wonen.

Mijn moeder woonde heel afgelegen en was niet graag alleen. Ik kon me ook wel inbeelden dat dat voor haar niet evident was. We hadden echter op dat moment de ruimte niet in ons huis om haar bij ons te laten inwonen. Dus hebben we ons huis verkocht en zijn we naar Eeklo verhuisd, waar we wel de ruimte hadden. We moesten wel nog wat verbouwen, maar mijn moeder had een ruimte beneden die kon dienen als slaapkamer en living. Hier in Eeklo heeft ze dan 12 jaar bij ons gewoond en nu zit ze in een woonzorgcentrum.

Hoe was het om mantelzorger te zijn in combinatie met je dochter dat er net bijgekomen was en het gezinsleven? Dat lijkt me niet zo evident.

Toen mijn moeder haar huis veel sneller verkocht bleek dan we initieel gedacht hadden, kwam ze bij ons inwonen. Onze dochter, Abigail, was toen 9 maanden oud. Ik moet eerlijk zeggen dat dit in het begin enorm moeilijk was. Ons moeder was haar man verloren waar ze 59 jaar mee getrouwd was geweest en zat nog volop in de rouw. Je voelde die droefheid in ons huis hangen.

Mijn moeder had enorm veel levenskracht, maar ze zat nu eenmaal in die rouwperiode. Ze had haar man verloren, moest haar huis verkopen, dus ze moest alles heropbouwen. Ik begrijp dat dat voor haar moeilijk was, maar voor mij was het ook een nieuwe levensfase met onze dochter. Ik vond rust in mijn leven en wou genieten van de vreugde dat een nieuw kindje op de wereld brengt.

Wat maakte het samenwonen soms moeilijk? Kan je dat uitleggen?

Het is niet makkelijk om precies uit te leggen waar dat aan ligt, maar ik kan wel een aantal voorbeelden geven.

‘s Middags keek mijn moeder graag naar Blokken, terwijl Abigail naar Babytv wou kijken (lacht) Dat zijn kleine zaken, maar over een langere periode zorgt dat soms wel voor wrevel. Ik had het gevoel dat ik altijd een beetje moest schipperen. Voor meme moesten we tijdens het eten meer puree maken, dingen die ze gemakkelijk kon eten. Abigail of mijn man aten liever eens iets anders. Ik maakte altijd eten rekening houdend met iedereen in ’t gezin.

Ik had zo lang gewacht om een kind te krijgen, ik wou mijn huishouden ook niet volledig uit handen geven. Ik genoot zo hard van mijn dochter en ons leven. Mijn moeder wou zinvol zijn en haar naar school brengen en halen, maar ik wou dat zelf doen. Ik wou laten merken dat dit mijn gezin was en dat zij bij ons gezin inwoonde. Dat is niet makkelijk, want ik ben nog steeds haar dochter. De rollen waren nu echter omgedraaid. Ik ben enorm dankbaar dat Patrick (mijn huidige man) luisterde naar mij en ook begrip had voor mij. Wij hebben daar steeds goed over kunnen babbelen met elkaar.

Ik hoor je zeggen dat je vaak rekening moest houden met elkaar? Was dat iets dat begon te wegen?

’s Avonds zat ze niet graag alleen. Als je ergens gevraagd werd bij vrienden, vroeg ze ons om niet te lang weg te blijven. Als we gingen gaan eten, moest ik er rekening mee houden om op voorhand eten voor haar te voorzien. Je doet dat allemaal heel graag en uit liefde, maar ergens zorgt dat wel voor een belasting op het gezin. Ik denk niet dat iedereen dat beseft en je kan dat ook moeilijk uitleggen aan mensen hoe zwaar dat weegt. Je hebt echt af en toe steun nodig door mensen die vragen hoe het is met jou en of het lukt. Dat geef je het gevoel van erkenning en waardering. Dat heb ik soms gemist, dat geef ik eerlijk toe.

Wat heb je dan ondernomen om het voor beide partijen aangenamer te maken?

Mijn broers en zus kwamen met het voorstel om af en toe ons moeder te laten overnachten bij hen thuis. Dat gaf ons als gezin wel wat ademruimte. Na een tijdje sliep ze wel liever gewoon bij ons thuis en dan overnachtte ze nergens anders meer. Tijdens de coronaperiode sliep ze nooit ergens anders meer en dat woog wel op ons gezin. Ze is ook een hele periode naar de breiclub geweest hier in Eeklo. Dat was plezant voor haar door de sociale contacten die ze daar had. Eens buitenkomen en mensen zien doet voor iedereen deugd. En af en toe kon ze ook eens voor een kortere periode in een woonzorgcentrum terecht.

Dat zijn echter allemaal zaken die ik op eigen initiatief heb gevonden, er was niemand die me daarin ondersteunde en dat vind ik achteraf wel jammer. Ik hoop dat er vandaag de dag meer ondersteuning is voor mantelzorgers. Dat is een van de redenen dat ik me graag engageer om in gesprek te gaan met andere mantelzorgers.

Waren er hulpverleners die jou ondersteunden?

Waren er hulpverleners die jou ondersteunden? Mijn moeder ging bij een dokter in Eeklo en die luisterde eigenlijk niet naar haar noden. Als we daar gingen, richtte de dokter zich tot mij en niet tot haar. Ik vond dit vernederend voor haar en dat klopte niet. Dus ik ben op zoek gegaan naar een andere dokter. Zij had zowel interesse in mijn moeder als in mij en luisterde naar wat zowel ik als mijn moeder nodig had. Ze zei dan tegen ons dat we ook soms voor onszelf mochten kiezen. Vanaf dan ging mijn moeder op kortverblijf als we op vakantie gingen. Eerst zag mijn moeder dat niet zitten, omdat ze het hier zo goed had.

Door de dokter ben ik ook in mantelzorgcafé terechtgekomen. Ik ging daar regelmatig naartoe, je hoort de verhalen van andere mensen in soms schrijnende situaties. Het geeft me energie om te luisteren naar mensen en het doet deugd eens met mensen te kunnen praten met een gelijkaardige ervaring.

Hoe is de situatie nu?

Vorig jaar in december kregen we plotseling bericht van de verantwoordelijke in Lichtervelde. Ze hadden een nieuwe afdeling voor mensen die zich nog redelijk kunnen behelpen. Ik heb toen onmiddellijk mijn broers en zus gebeld en mijn moeder bevraagd. Ze had ondertussen al 2.5 naar daar geweest en ze kende het reilen en zeilen daar. Dat maakte het een minder grote stap. Ik had afgesproken met de verantwoordelijke om niet te veel tijd tussen te laten, aangezien ik weet dat die tussenperiode veel stress zou opleveren voor mijn moeder. Ze had net uit het ziekenhuis met de zona, dus ik wou haar dat besparen. Binnen de week kon ze naar daar gaan en net voor de kerstperiode zat ze daar.

De verandering voor mezelf is enorm. De verantwoordelijkheid ligt nu bij mijn broers en zus, aangezien zij dichterbij wonen. Zij doen de was, hebben de volmacht over de financiën. En ik kan nu gewoon mijn moeder gaan bezoeken en de rol van dochter opnieuw opnemen. De relatie tussen mijn mama en mij is veranderd. Ze is opnieuw écht mijn moeder en ik ben haar dochter.

Bedankt Sabine voor het boeiende gesprek!