Scabiës
Wat is schurft/ Scabiës?
Schurft (= scabiës) is een besmettelijke huidaandoening die wordt veroorzaakt door de schurftmijt. De schurftmijt ziet eruit als een klein spinachtig beestje, die niet zichtbaar is met het blote oog (zie afbeelding).
Schurft is zeer vervelend maar is meestal wel onschuldig!
De (mogelijke) verschijnselen van schurft zijn de volgende:
- Jeuk (voornamelijk ’s avonds en ’s nachts)
- Roodheid
- Blaasjes
- Schilfering
Schurftletsels komen typisch voor tussen de vingers, op de binnenkant van de polsen, onder de oksels, op de dijen, onder de borsten, rond de navel, op de voetzolen en in de geslachtsdelen.
Hoe gaat een schurftmijt te werk?
- Schurftmijt graaft zich in de bovenste laag van de huid.
- De schurftmijt legt eitjes in de gangetjes, die na ongeveer drie dagen uitkomen.
- De pasgeboren mijten groeien uit tot volwassen schurftmijten en kruipen uit de gangetjes.
- De nieuwe mijten graven elders op de huid weer een nieuw gangetje en zo begint het hele proces opnieuw.
De huisarts kan een diagnose stellen.
Besmettelijkheid:
Iedereen kan schurft krijgen. De besmettelijkheid is afhankelijk van het aantal mijten.
- Gewone schurft
Gewone schurft is weinig besmettelijk. De besmettelijkheid hangt af van de duur van het huidcontact. Er is 10 à 15 minuten nauw contact nodig vooraleer de gewone schurft besmettelijk wordt. Dit is de meest voorkomende vorm.
- Scabiës norvegica of crustosa
Het is dezelfde schurftmijt als bij ‘gewone schurft’, maar de mijt is in veel grotere aantallen aanwezig, waardoor het veel besmettelijker is. De overdracht kan plaatsvinden via vluchtig contact en via kleding eventueel ook via de lucht (door het wapperen van kleding). Deze vorm komt ook voor in het gezicht, terwijl de gewone schurft voornamelijk in de regio onder het gezicht voorkomt.
Scabiës norvegica komt vooral voor bij mensen met een verminderde afweer en/of een verstoorde motoriek. Deze personen zullen minder krabben, het krabben zorgt ervoor dat de schurftmijten deels verdwijnen.
De incubatieperiode bedraagt twee tot zes weken (de tijd tussen het moment van besmetting en de eerste symptomen). Een persoon blijft besmettelijk zolang er schurftmijten aanwezig zijn. Immuniteit tegen schurft is niet mogelijk, waardoor een persoon meerdere keren besmet kan raken.
Behandeling
Schurftmijt verdwijnt niet vanzelf, maar is goed te behandelen. Het is belangrijk dat de behandeling nauwgezet en correct wordt uitgevoerd, waarbij zowel de besmette persoon als de contactpersonen behandeld moeten worden.
Er zijn twee opties om schurft te behandelen:
- Zalf
- Pilletjes
De behandeling moet na één week worden herhaald vanwege de levenscyclus van de schurftmijt. De behandeling doodt de mijten, maar niet de eitjes. Wanneer de larven uitkomen, moeten ze worden gedood voordat ze zelf eitjes kunnen leggen.
Na een correct uitgevoerde behandeling kan de jeuk nog twee tot zes weken (gemiddeld vier weken) aanhouden. Dit wordt ook wel post-scabiës jeuk genoemd.
Meer info over de soorten behandelingen vind je op de website van het departement.
Terugbetaling?
- Zalvor en bereiding op basis van benzylbenzoaat zijn terugbetaald
- Permethrine bereiding en ivermectine (oraal) zijn niet terugbetaald
Voor meer info over de juiste medicatie en de terugbetaling ervan neem je best contact op met de apotheker van je cliënt/ patiënt.
Hygiënische maatregelen
Naast de medische behandeling is het ook belangrijk dat er hygiënische maatregelen genomen worden:
- Beddengoed en kleding die je drie dagen terug in de tijd gaat wassen, moeten op minimaal 60 graden worden gewassen.
- Als ze niet op 60 graden gewassen mogen worden, kun je ze in een dichtgeknoopte zak gedurende minstens 3 dagen bewaren.
- Tapijten, zetels, matrassen, … reinigen of minstens drie dagen een plastiek overleggen.
Iemand die behandeld is, is vanaf 12 uur na de behandeling niet meer besmettelijk.
Preventie
Preventief kan je als hulpverlener de mensen informeren en campagne voeren.
In een collectiviteit:
Voor scabiës is er geen meldingsplicht meer, behalve als het voorkomt in een collectiviteit.
Dan moet het gemeld worden aan het departement zorg.
Wat doen als mijn cliënt schurft heeft? Welke info kan ik meegeven?
Bekijk de infographic.
Het is belangrijk om je cliënt te informeren en duidelijk te maken dat ze zich niet hoeven te schamen, want iedereen kan schurft krijgen.
Leg uit wat er nu moet gebeuren en hoe de behandeling verloopt. Vergeet zeker niet te vermelden dat hygiënische maatregelen ook belangrijk zijn.
De richtlijnen en info kan je in 7 verschillende talen vinden in de folder via: Scabiës (schurftmijt) (zorg-en-gezondheid.be)
Hoe kan ik mezelf beschermen als ik op huisbezoek moet?
- Handschoenen dragen.
- Lange mouwen dragen
- ...
Webinar Scabiës
Op maandag 27 november 2023 organiseerden we een informatief en sensibiliserend webinar over scabiës. Dit kan je via deze link vinden.
Campagne departement zorg
Bekijk hier ook de campagne van het departement.
FAQ
Heb je nog vragen? Stel ze gerust door een mailtje te sturen naar info@eerstelijnszoneoostende-bredene.be
Dan geven wij zo snel mogelijk feedback. Veel gestelde vragen kan je onder deze rubriek vinden.
Contactpersoon:
👤 Hermien Top
✉️ hermien.top@eerstelijnszoneoostende-Bredene
📞 0491 76 45 79