Digitaal Stappenplan update (1/07/2024)

Tot zolang de voorraad strekt zijn er nog fysieke stappenplanboekjes beschikbaar voor de HULPVERLENER en flyers voor de BURGER. De boekjes en flyers kunnen na bestelling gratis worden afgehaald op ons kantoor.

Bestel hier boekjes of flyers!

Neem ook een kijkje op www.ouderenmisbehandeling.be Hier kan u ook terecht voor info rond Ouderenmis(be)handeling.

Hier vindt u de Digitale versie van het Stappenplanboekje, dat bijgewerkt werd met de meest recente informatie :

.

Internationale dag tegen ouderenmis(be)handeling - 15 juni

Op 15 juni is het internationale dag tegen de ouderenmis(be)handeling, een officiële themadag van de Verenigde Naties sinds 2011. En nog steeds is het belangrijk om deze problematiek jaarlijkst onder de aandacht te brengen. Naar schatting maakt 1 op 6 van de ouderen één of andere vorm van mis(be)handeling mee. Het komt voor in alle lagen van de bevolking, zowel thuis als in residentiële ouderenvoorzieningen.

Wat is ouderenmis(be)handeling?

Onder mis(be)handeling van een oudere verstaan we al het handelen of nalaten van handelen van een vertrouwenspersoon die de oudere persoonlijk en/of professioneel kent en waardoor de afhankelijke oudere (herhaaldelijk) lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt of vermoedelijk zal lijden. Meestal is kwaad opzet niet aanwezig en gebeuren de handelingen onbewust vanuit onwetendheid, onkunde of onmacht, vanuit overbelasting van de mantelzorger. In deze situaties spreken we dan eerder van “ontspoorde zorg”. En om deze specifieke insteek ouderenmishandeling te onderkennen spreken we in Vlaanderen en Brussel systematisch over “ouderenmis(be)handeling”.

Ouderenmis(be)handeling kan verschillende vormen aannemen: psychologisch, fysiek en seksueel geweld, maar ook financieel misbruik en de schending van een aantal rechten van de oudere zoals: privacy, vrijheid, op zelfbeschikking, enz… In tegenstelling tot wat men misschien zou verwachten, komt psychisch geweld, zoals het kleineren, betuttelen, negeren, … het vaakst voor. Ook financieel misbruik is geen uitzondering: met de bankkaart van de oudere tankt de steunfiguur de eigen auto vol, of worden de eigen boodschappen betaald zonder medeweten van de oudere. Maar evengoed wordt de oudere onder druk gezet om het huis “alvast” op hun naam te laten zetten.

Nog steeds een taboe

Ouderenmis(be)handeling (OMB) is nog steeds een groot taboe: als je er niet over spreekt, bestaat het niet. Er is nog heel veel onwetendheid over wat OMB precies inhoudt, wat de beste aanpak is en/of op welke diensten je hierbij eventueel beroep kan doen, … zowel bij burgers als bij professionals.

Het is dan ook een complexe problematiek: het speelt zich af achter gesloten deuren, zonder veel getuigen. De steunfiguren die de oudere onheus behandelen zijn vaak vertrouwenspersonen en familieleden van de oudere, waardoor het meestal lang duurt voor het probleem wordt ontdekt. Maar ook de betrokkenen zelf hebben elk hun redenen om het potje gedekt te houden: angst voor represailles, loyaliteit, schaamte, onmacht, onwetendheid, enz.

Wat kan jij als professional doen?

Als hulp- of zorgverlener is het niet altijd makkelijk om de signalen op te pikken, zeker als je niet weet waar je op kan letten of hoe je dit het best aanpakt. Ook de schrik om de deur gewezen te worden, het contact te verliezen, om het bespreekbaar te maken overheersen vaak. Toch zijn het herkennen van mogelijke signalen van ouderenmis(be)handeling en het bespreekbaar maken met de betrokkenen de eerste stappen in de aanpak van ouderenmis(be)handeling. Het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling (VLOCO) kan jou hierbij ondersteunen:

  • Volg bijscholing over het thema:
    • VLOCO organiseert regelmatig webinars over de diverse aspecten van ouderenmis(be)handeling. De eerstvolgende webinarreeks gaat door in september 2024. Meer weten? Stuur een mail naar ouderen@cawoostvlaanderen.be .
  • Vraag een vorming op maat aan:
    • VLOCO biedt ook vormingen op maat aan, waarbij uitgelegd wordt wat ouderenmis(be)handeling is, hoe vaak het voorkomt, welke risicofactoren er meespelen en hoe je dit als professional kan aanpakken. Meer weten of een vorming aanvragen? Stuur een mail naar: ouderen@cawoostvlaanderen.be .
  • Maak gratis gebruik van RITI, hét risicotaxatieinstrument bij ouderenmis(be)handeling:
    • Het RITI is een korte en praktijkgerichte checklist die gebaseerd is op gekende signalen en risicofactoren van OMB. Deze vragenlijst geeft hulpverleners een beeld hoe groot het risico op OMB is in een bepaalde situatie. Het gebruik van RITI is gratis. VLOCO voorziet steeds een gratis vorming voor organisaties die RITI willen integreren in hun werking. Meer weten? Stuur een mail naar ouderen@cawoostvlaanderen.be
  • Bestel gratis één van de infomaterialen om ouderenmis(be)handeling meer onder de aandacht te brengen:
    • In onze infotheek vind je diverse folders en affiches over ouderenmis(be)handeling. Deze kan je gratis bestellen via www.ouderenmisbehandeling.be .
  • Bestel het handboek Ouderenmis(be)handeling, praat erover! Handvatten om OMB te (h)erkennen en ermee aan de slag te gaan. Politeia, Brussel.
    • Klik hier om te bestellen.
  • Bestel gratis het Stappenplan & leidraad ouderenmis(be)handeling. (2018). ELZ Waasland.
    • Klik hier om te bestellen.
  • Vraag consult bij VLOCO:
    • Professionals die met vragen zitten over de detectie of aanpak van ouderenmis(be)handeling kunnen een casus (anoniem) voorleggen bij VLOCO. Samen met de hulpverlener wordt de context in kaart gebracht en bekeken welke mogelijkheden er zijn. Door gericht advies en informatie te geven of door te verwijzen wordt aan de hulpverlener handvaten aangereikt om verder met de betrokkenen aan de slag te gaan.

Neem contact op met VLOCO: 078 15 15 70 of ouderen@cawoostvlaanderen.be