Project 'Terugkeer naar werk'

In de eerste co-creatie sessie in Leuven werden de uitdagingen die verbonden zijn aan terugkeer naar werk (TNW) na een langdurige ziekte in kaart gebracht met lokale zorg- en TNW-actoren (huisarts, psycholoog, arbeidsarts, VDAB, GTB…). Hiervoor werd met de co-creatie groep een TNW-“programma” - een tijdslijn met daarin welke actoren en verplichtingen de langdurig zieke tegenkomt in zijn weg terug naar werk - opgesteld. In deze sessies werd ook stilgestaan bij de rol die een Eerstelijnszone kan spelen in het tegemoetkomen aan de uitdagingen.

Op verschillende momenten tijdens het projectproces werden andere actoren betrokken om input te geven. Op 29/06/2023 vond er een klankbordsessie plaats met beleidsmakers, op 22/08/2023 met patiënten en op 30/08/2023 met andere actoren uit het zorg- en TNW-landschap die niet aanwezig konden zijn op de co-creatie sessies.

Uit de eerste co-creatie sessies kwamen er drie noden naar voor:

1. Het verbeteren van zorgcoördinatie en ownership
2. Het verminderen van blindheid in het landschap
3. Nood aan betere toegankelijkheid

Voor de tweede co-creatiesessie werd er gekozen om te focussen op blindheid. Zorg- en TNW-actoren zijn niet altijd bekend met elkaar en met elkaars werking. Hoe kan een Eerstelijnszone tegemoetkomen aan de blindheid in het complex landschap van zorg en (terugkeer naar) werk? Uit de sessie bleek dat het gebruik van actorfiches, de organisatie van een netwerkevent met zorg- en TNW-actoren en een casusbespreking voor kennisverbreding een meerwaarde zouden kunnen betekenen. Er is hiernaast ook de nood voor concretere acties om het zorg- en TNW landschap te verbinden om verder aan de blindheid tegemoet te komen. Ook kwam de ontwikkeling van een instrumentarium voor huisartsen (en andere zorgactoren) als mogelijke piste naar voor. Dergelijk instrumentarium geeft de huisarts concrete handvaten om een rol op te nemen in dit terug keer naar werk-verhaal en bevordert de samenwerking met andere actoren.

Uit de sessies kwam ook nog het belang van het betrekken van werkgevers- en werknemers(organisaties) naar voor. Daarom werd een online sessie met deze actoren georganiseerd met als doel de tussentijdse resultaten te delen en input te vragen over hun betrokkenheid in de vooropgestelde interventie. Uit deze sessie bleek dat zowel werknemers als werkgeversorganisaties bereid zijn tot deelname aan een netwerkmoment.

Eind november werd het project voorgesteld op de Belgische Conferentie van de Eerste lijn 2023.

Zorg- en TNW-actoren zijn niet altijd bekend met elkaar en elkaars werking. Ook binnen de groep van TNW-actoren zelf is dit soms het geval. Er is blindheid in het overlappende (en complexe) landschap van zorg en (terugkeer naar) werk. Daarnaast werd een gebrek aan zorgcoördinatie en ownership als een verbeterpunt genoemd, zeker wanneer het gaat over moeilijk te bereiken doelgroepen van (langdurig) zieken. Omwille van de complexiteit van het landschap, kunnen zorgprofessionals die dicht bij de patiënt staan helpen in de toeleiding naar gepaste TNW-actor om zo een eerste stap terug naar het werk te zetten. Een Eerstelijnszone als netwerk kan met behulp van bijvoorbeeld een netwerkevenement deels aan de vermindering van blindheid bijdragen om dit te bekomen, al is er ook behoefte aan een concreet actieplan om de eerstelijnszorg en terugkeer naar werk te verbinden gericht op de verschillende te bereiken doelgroepen.

Er werd verder afgestemd met beleidsmakers. Eind maart 2023 worden beleidsaanbevelingen gefinaliseerd en wordt het eindrapport opgesteld.

Dit project vormt een voortzetting van ons streven naar het verbeteren van de terugkeer naar werk voor langdurig arbeidsongeschikten, zoals eerder verkend in ‘Terugkeer naar werk - Het belang van eerstelijnszones’. Gepaste terugkeer draagt bij aan het herstel van de patiënt. Ondersteuning is soms aangewezen, maar is niet altijd makkelijk te vinden in het complexe aanbod van betrokken actoren. De huisarts kan de patiënt de juiste richting wijzen, mits deze hierbij ondersteund wordt.

In dit vervolgproject richten we ons op de ontwikkeling en het testen van een instrument, specifiek voor huisartsen, om efficiënt door te kunnen verwijzen naar de meest gepaste terug-naar-werk actor. Tevens blijft het lokale afstemmen van eerstelijnszorg en terug-naar-werk actoren een belangrijk aandachtspunt waarbij er bekeken kan worden of het instrument ook door andere eerstelijnsactoren gebruikt kan worden.

Het project vindt opnieuw plaats in twee Eerstelijnszones: ELZ Leuven en ELZ Noord-Limburg. Er wordt bovendien samengewerkt met de projectpartners KU Leuven, UHasselt, CELL, THINK3 en PXL.

Momenteel zijn de PXL Hogeschool en KU Leuven volop bezig met research en het opstellen van het prototype van het (toeleidings)instrument voor huisartsen. De huisartsen zijn hier ook bij betrokken.

In de volgende stap willen we met zowel met Terugkeer Naar Werk actoren (de deelnemers van de vorige co-creatie sessies) en patiënten afstemmen wat zij vinden van het prototype instrument. Deze afstemming zal gebeuren via online individuele interviews die vanaf eind april 2024 ingepland zullen worden.

Wat gebeurt er daarna?

• Op 25 april 2024 zitten we met huisartsen samen voor consensus over het instrument en doen we de nodige aanpassingen
• We organiseren implementatieworkshops:
  • 16 mei 2024 implementatiesessie in Leuven
  • 30 mei 2024 implementatiesessie in Noord-Limburg
• Vanaf juli tot september 2024 testen we het prototype instrument uit bij enkele huisartsen in onze ELZ en in Noord Limburg.
• We evalueren het verloop van de testfase en het instrument zelf