In het beleidsplan van deze Eerstelijnszone is er specifiek ruimte gemaakt voor een actie ter ondersteuning van de PZON. In '24 en '25 zetten we in op val- en fractuurpreventie.

Waarom inzetten op val- en fractuurpreventie bij ouderen?

We koppelen enkele feiten aan elkaar. Te beginnen met enkele weetjes uit onze omgevingsanalyse:

  • In 2021 was 20,3% van de bevolking in deze Eerstelijnszone 65 jaar of ouder, met 6% van de bevolking als 80-plusser.
  • Het aantal alleenwonenden, vooral ouderen, is hoger dan het Vlaamse gemiddelde.
  • Er is een hoger percentage ouderen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering in Aalst en Denderleeuw, in vergelijking met het gemiddelde in Vlaanderen.
  • Het aantal zwaar zorgbehoevende ouderen neemt toe, wat leidt tot een hogere vraag naar zorg. Daarenboven is de veroudering van de bevolking een determinerende factor in de toename van de zorgvraag. Tussen 2017 en 2035 zal het aantal 80-plussers toenemen met 35,9%.

Tegelijk weten we dat het zorgsysteem op dit moment al onder druk staat. Denk maar aan de (gedeeltelijke) patiëntenstops, wachtlijsten om een specialist te raadplegen, het nijpende personeelstekort in zorg en welzijn, … Met andere woorden: we hebben een toenemende verouderende bevolking met een steeds groter wordende zorgvraag, gecombineerd met een systeem dat die zorgvraag nu al nauwelijks aankan.

Inzetten op preventie zodat minder mensen gebruik hoeven te maken van het zorgsysteem of aan een lager intensiteit is vanzelfsprekend.

Het project val- en fractuurpreventie

Ongeveer één op de drie thuiswonende ouderen valt eenmaal per jaar. Eén derde onder hen valt zelfs meerdere keren per jaar. Onder bewoners van een woonzorgcentrum zijn die cijfers nog hoger: ongeveer 50 tot 70% valt minstens 1 keer per jaar. Bij ouderen met dementie loopt het percentage vallers op tot 66%.

Dit zijn onafhankelijke cijfers, afkomstig van het Expertisecentrum voor Val- en Fractuurpreventie (EVV). Achter deze cijfers gaan mensen schuil die breuken opgelopen hebben, opgenomen zijn in het ziekenhuis, schrik hebben om opnieuw te vallen, niet meer terug kunnen naar de thuiscontext, opgenomen moeten worden in een woonzorgcentrum, …

Door in te zetten op val- en fractuurpreventie aan de hand van 3 doelstellingen streven we enerzijds naar meer afstemming en een meer gedragen beleid tussen de zorg- en welzijnsactoren. Anderzijds willen we de oudere bevolking in onze regio bewuster maken van valrisico’s en hen beter wapenen tegen de gevolgen van het vallen. Op deze manier versterken we hen en moedigen we hen aan om actief deel te blijven uitmaken van de maatschappij.

Doelstellingen en acties:

  1. Optimaliseren van samenwerking en afstemming tussen zorg- en welzijnsactoren uit de 1e, 2e en 3e lijnsgezondheidszorg
    • Werkgroep oprichten
    • In kaart brengen van procedures, activiteiten en initiatieven van partners. Bijkomend streven naar maximale onderlinge afstemming hierover.
    • Definiëren van de doelgroepen en hen toeleiden naar het bestaande aanbod
  2. Reduceren van het aantal valincidenten (met hospitalisatie tot gevolg)
    • Organiseren van groepssessies voor ouderen, zoals het Vlaams OTAGO oefenprogramma en BE-EMPOWERED
    • Inzetten op verduurzaming van de oefenprogramma's
    • Toeleiden van deelnemers aan de oefenprogramma's naar het project Bewegen Op Verwijzing
  3. Eerstelijnsactoren die aan huis komen (h)erkennen de risicofactoren en kunnen hierover in gesprek gaan met de patiënt/cliënt
    • Workshops voor eerstelijnsactoren over bewustwording en sensibilisering, herkennen van valrisico’s en erover in gesprek gaan met patiënt/cliënt
    • Terugbetalingsmogelijkheden in kaart brengen